Araçların trafiğe çıkabilmeleri için tescil edilmeleri gerekir. Fakat bazı durumlarda araç tescil edilmeden trafiğe çıkması gerekebilir. Bu tür durumlarda sürücülerin mağdur olmamaları için sürücülere geçici plakalar verilir.
GEÇİCİ PLAKA NE DEMEK?
Tescil edilmemiş motorlu taşıtlara belli bir süreliğine verilen ve araç tescil edildikten sonra geçerliliği biten plakalara geçici plaka denmektedir. Geçici plaka, yalnızca ülkemizdeki araçlar için uygulanmaz. Ayrıca yurt dışından ülkemize gelen ya da yurt dışına ihraç edilen araçlar için de yapılmaktadır.
Standart plakalara benzemeyen geçici plakaların basımı metal plaka üzerine değildir. Bunun yerine karton üstüne basılırlar. Zeminleri sarıdır ve üzerlerinde çaprazlamasına beyaz bir şerit bulunur. Renkleri sarı olduğu sarı plaka olarak da bilinirler.
İlgili makale: Sarı plaka nedir? Nasıl alınır?
Geçici plakalarda G harfi kullanılır. Bu harf her ilde aynıdır. Araç tescil edildikten sonra geçici plakalar geçersiz hale gelir.
G PLAKA NASIL ALINIR?
Geçici araç plakası nasıl alınır? Geçici plaka almak için Trafik Tescil Kuruluşlarına başvuru yapmak gereklidir. Tescil işlemleri geciktiğinde, bir yerden bir yere götürülme durumu olduğunda, prototip ya da yol testi, gösteri gibi sebeplerle geçici olarak trafiğe çıkarılması gereken araçlarla ithal ve ihraç edilen araçlara geçici trafik belgesi (Ek 10) verilir. Geçici plaka ile geçici trafik belgesi kayıt defterine (Ek 10/A) kayıt edilir. Geçici plaka kullanılırken bu belgeler de beraber kullanılır.
Eğer geçici trafik belgelerinin süresi dolduğu halde kullanılmaya devam edilirse ya da bu belgeler başka bir araçta kullanılırsa araç trafikten men edilerek hakkında yasal işlem başlatılır.
İlgili makale: Plaka çıkarma nasıl yapılır?
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 3. Bölümünde geçici plakalar ile ilgili kısımlar bulunmaktadır. Buna göre geçici plaka sınıfları ve nasıl alınacakları aşağıdaki gibidir.
“A” GEÇİCİ TRAFİK BELGESİ NASIL ALINIR?
Madde 46’da A tipi geçici trafik belgesi için; “prototip ya da yol testi yapılacak araçlar için imalatçı ya da ithalatçı şirketler, otomotiv hakkında inceleme yapan kurumlara; fabrika, depo, gümrük satış alanı, teşhir bölgesi, bayi ya da benzeri yerler arasında kullanılacak araçlarla gösteri yapılacak araçlar için imalatçı ya da ithalatçı şirketler, bu şirketlerin yetkilendirdiği araçları satan bayilerle nakliye işlerini organize edenlere, ülke dışından alınan ya da ülke dışına satılan araçların trafikte kullanılarak taşınması için verilen belge olduğu belirtilmektedir.
Eğer araç prototip ya da yol testi için kullanılacaksa T harf grubundan, madde 46’daki diğer yerler arasında kullanılacaksa G harf grubundan plaka verilir.
A tipi geçici trafik belgesi ile düzenlenen G ve T plakalara 8000 – 9999 arası rakamlar verilir.
A tipi geçici trafik belgesi için tescil kuruluşuna müracaat yapılır. Başvuru sırasında;
- Yetki belgesinin hangi amaçla kullanılacağını belirten dilekçe
- Mali sorumluluk sigortası
- Harç makbuzu
- Eğer firma taşıma işleri organizatörlüğü yapıyorsa Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’ndan alınan yetki belgesi
- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan alınan izin belgesi (Eğer Tip onayı varsa bu durumda izin belgesi gerekmez)
- İthal araçlar için garanti belgesi
“B” GEÇİCİ TRAFİK BELGESİ NASIL ALINIR?
Yönetmeliğin 47. maddesinde tescillenmemiş ya da tescil ve trafik belgesi işlemleri bitmemiş, yük ve yolcu taşımacılığı yapan araçlara verildiği belirtilmektedir.
İstenen belgeler şunlardır;
- Dilekçe
- Mali sorumluluk sigortası
- Maliye harcı
- Taşıt Alım Vergisi (Ayrıca ÖTV ödenmiş olmalıdır)
- Teknik muayenenin yapıldığına dair belge
- Oda sicili ve imza sirküsü (şirketler için)
- Fatura
- Ehliyet fotokopisi
“C” GEÇİCİ TRAFİK BELGESİ
Yönetmeliğin 48. maddesinde satıldığı yerden ya da bulunduğu yerde tescil ettirileceği, gideceği ya da onarımının yapılacağı yere kadar taşınacak araçlara verildiği belirtilir. Eğer ilde trafik tescil birimi varsa ilçe trafik birimince verilir.
Faturalı araçlar için istenen belgeler şunlardır;
- Dilekçe
- Harç makbuzu
- Fatura
- Uygunluk belgesi
- ÖTV’nin ödendiğine dair belge
- Sürücü belgesi
- Sigorta
- Şoförler Odası’ndan Ek/10-A belgesi
Çekme belgeli araçlar için istenen belgeler şunlardır;
- Dilekçe
- Harç makbuzu
- Tescil belgesi
- Sürücü belgesi
- Şoförler Odası’ndan Ek/10-A belgesi
Eğer araç şirket adına kayıtlıysa imza sirküsü ve oda sicil kayıt belgesi de istenir.
Aktarma işlemleri için; Şoförler Odası’ndan iki adet dosya istenir. (Dosyaya konulan belgeler daktiloyla yazılmış olmalıdır ya da yazıcı çıktısı ile doldurulmuş şekilde olmalıdır.)
İlgili içerik: Siyah Plaka Nedir? Kim Kullanır?
“D” GEÇİCİ TRAFİK BELGESİ
Yönetmeliğin 49. maddesinde yurt dışından alınan ya da yurt dışına satılan araçların karayollarında sürülmek suretiyle taşınması için trafik tescil kuruluşları tarafından verildiği yazmaktadır.
D geçici plaka verilirken istenen belgeler şunlardır;
- Tüm hukuki ve mali sorumluluğun kabul edildiğine dair dilekçe (bu dilekçede ayrıca araçların cinsi, sayıları, nitelikleri ve nereye götürülecekleri/nereden getirilecekleri yazar)
- Proforma fatura örneği ya da sahiplik belgesi
- Zorunlu mali sorumluluk sigortası
- Harç makbuzu
D tipi geçici plakası olan araçlarla yük ve yolcu getirilebilir.
“E” GEÇİCİ TRAFİK BELGESİ
Yönetmeliğin 50. maddesinde ülkemize kati suretle ithal edilecek araçlarla, asıl adresi yabancı ülkelerde olan ilim adamlarına ait araçların gümrüklerde, yabancı plakalarının sökülmesi, giriş işlemlerinin yapılması ve benzeri işlemlerin tamamlanması bitene kadar kullanılmak üzere E tipi geçici plaka verildiği belirtilir.
“F” GEÇİCİ TRAFİK BELGESİ
Yönetmeliğin 51. maddesinde yurt dışında olan vatandaşlarımız, yaşadıkları ülkenin yönetmeliğine göre belgeleri ve plakaları alınan plakasız araçlarıyla ülkemize geldiklerinde, giriş işlemi yaptıkları gümrük idareleri tarafından F tipi geçici plaka verilir.
F tipi geçici plaka alanlar, mali sorumluluk sigortalarını ülkede kalış sürelerine göre önceden yaptırmış olmalıdırlar. Geçici plaka ile Türkiye’ye giriş yapan araç sahibi F tipi geçici belgeyi ve plakayı, gittiği ülkedeki Türk temsilciliklerine iptal ettirmek zorundadır.
ilgili makale önerisi: Diğer ülkelerin plakaları ve harflari https://plaka-kodlari.com.tr/ulke-plakalari.html
GEÇİCİ PLAKA KAÇ GÜN GEÇERLİ?
- A tipi geçici plaka aynı il sınırları içinde 24 saat, şehirlerarası ve uluslararası yollarda ise aracın nereye götürüleceğine, yerin ne kadar uzak olduğuna göre en çok 6 gündür. A tipi geçici plaka, belirtilen güzergah dışına çıkarsa, yük ya da yolcu taşımacılığı yaparsa araç trafikten men edilir.
- B tipi geçici plaka 6 günden 30 güne kadar geçerlidir.
- C tipi geçici plaka ise 1 günden 6 güne kadar geçerlidir.
- D tipi geçici plakanın geçerlilik süresi 30 gündür.
- E tipi geçici plakalar 6 gün geçerlidir.
- F tipi geçici plaka 3 ay süreyle geçerlidir.
Geçici plaka yönetmeliğinde bu plakaların veriliş amacının, satışı henüz gerçekleştirilen ve tescil işlemleri bitmemiş araçlarda, araç üreticilerinin araçlarını test etmeleri ya da diğer olağanüstü haller için verildiği belirtilmektedir. Yoksa diğer durumda tescil edilmeyen bir araç trafiğe çıkamaz.
GEÇİCİ PLAKA FİYATLARI, G PLAKA NE KADAR?
Geçici plaka almak için istenen ücretler Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde belirtilmiştir. Buna göre fiyatlar şu şekildedir;
- A sınıfı trafik belgesi için 7 bin 80 TL
- Diğer geçici trafik belgeleri için 704, 20 TL
- Geçici plaka harcı 505,20 TL
Ziyaretçiler bunu da okudu: Özel plaka fiyatları
Sonuç olarak belli şartlar dahilinde ve belli bir süreliğine verilen geçici plakalar, süreleri dolduğunda kullanılamazlar.